Commissie verlengt en wijzigt tijdelijk crisiskader staatssteun

De Europese Commissie heeft een wijziging van het tijdelijke crisiskader voor staatssteun aangenomen zodat de lidstaten de flexibiliteit binnen de staatssteunregels kunnen blijven benutten om de economie te ondersteunen in de context van de Russische oorlog tegen Oekraïne.

Het tijdelijke crisiskader werd op 23 maart 2022 aangenomen en voor het eerst op 20 juli 2022 gewijzigd ter aanvulling van het winterparaatheidspakket en in overeenstemming met de doelstellingen van het REPowerEU-plan.

Rekening houdend met de feedback die de lidstaten hebben gegeven in een enquête en bij gerichte raadplegingen op 5 oktober 2022 en 25 oktober 2022, en in het licht van de recente verordening betreffende een noodinterventie om de hoge energieprijzen aan te pakken (Verordening (EU) 2022/1854) en het voorstel van de Commissie voor een nieuwe noodverordening om de hoge gasprijzen in de EU aan te pakken en de voorzieningszekerheid deze winter te waarborgen, behelst de wijziging van vandaag:

Een verlenging van alle maatregelen die in het tijdelijke crisiskader zijn opgenomen, tot en met 31 december 2023;
Een verhoging van de plafonds voor beperkte steunbedragen tot 250 000 euro voor bedrijven in de landbouw, 300 000 euro voor bedrijven in de visserij- en aquacultuursector en 2 miljoen euro voor bedrijven in alle andere sectoren;
De introductie van extra flexibiliteit voor liquiditeitssteun aan energienutsbedrijven die op hun handelsactiviteiten ziet. In uitzonderlijke gevallen en met inachtneming van strikte waarborgen kunnen de lidstaten overheidsgaranties van meer dan 90% verstrekken wanneer deze als financiële zekerheid aan centrale tegenpartijen of clearingleden worden verstrekt. Dit is in overeenstemming met de gedelegeerde handeling van de Commissie van 18 oktober 2022, die het gebruik van niet door zekerheden gedekte bank- en overheidsgaranties onder specifieke voorwaarden toestaat als beleenbaar onderpand voor het voldoen aan margin calls;
Een uitbreiding van de flexibiliteit en de steunmogelijkheden voor bedrijven die worden getroffen door stijgende energiekosten, met inachtneming van waarborgen. De lidstaten zullen de steun mogen berekenen op basis van het vroegere of het huidige verbruik, rekening houdend met de noodzaak om marktstimulansen intact te houden ter verlaging van het energieverbruik en om de continuïteit van de economische activiteiten te waarborgen. Daarnaast kunnen de lidstaten flexibeler steun verlenen, ook aan bijzonder getroffen energie-intensieve sectoren, met inachtneming van waarborgen om overcompensatie te voorkomen. Van ondernemingen die grotere steunbedragen ontvangen, eist het tijdelijke crisiskader de toezegging dat zij de koolstofvoetafdruk van hun energieverbruik zullen verkleinen en energie-efficiëntiemaatregelen zullen nemen;
De invoering van nieuwe maatregelen ter ondersteuning van de beperking van de vraag naar elektriciteit in overeenstemming met Verordening (EU) 2022/1854;
Een verduidelijking van de criteria voor de beoordeling van steunmaatregelen voor herkapitalisatie. Dergelijke solvabiliteitssteun moet met name (i) noodzakelijk, passend en evenredig zijn; (ii) een toereikende vergoeding van de staat omvatten; en (iii) vergezeld gaan van passende concurrentiemaatregelen om daadwerkelijke concurrentie in stand te houden, waaronder een verbod op dividend- en bonusbetalingen en overnames.

De maatregelen van het tijdelijke crisiskader doen geen afbreuk aan de mogelijkheid om rechtstreeks op grond van het Verdrag, en met name artikel 107, lid 3, punt b), VWEU, andere noodzakelijke en evenredige maatregelen toe te staan.

Tot slot heeft de Commissie vandaag besloten de mogelijkheid om investeringssteun te verlenen met het oog op een duurzaam herstel op grond van de tijdelijke kaderregeling voor staatssteun in verband met COVID-19, tot en met 31 december 2023 te verlengen.

Lees hier de verklaring die uitvoerend vicevoorzitter Margrethe Vestager, belast met het mededingingsbeleid, in dit verband heeft afgelegd.

Achtergrond

Door het tijdelijke crisiskader voor staatssteun, dat op 23 maart 2022 is aangenomen, kunnen de lidstaten de flexibiliteit binnen de staatssteunregels benutten om de economie te ondersteunen in de context van de Russische oorlog tegen Oekraïne. Het tijdelijke crisiskader werd op 20 juli 2022 voor het eerst gewijzigd ter aanvulling van het winterparaatheidspakket en in overeenstemming met de doelstellingen van het REPowerEU-plan.

Entiteiten die aan sancties onderworpen zijn en onder Russische controle staan, zullen van deze maatregelen uitgesloten worden.

Het tijdelijke crisiskader zal van kracht blijven tot en met 31 december 2023. Omwille van de rechtszekerheid zal de Commissie in een later stadium beoordelen of een verlenging noodzakelijk is.

Meer informatie over het tijdelijke crisiskader en andere maatregelen die de Commissie heeft genomen om de economische gevolgen van de Russische invasie van Oekraïne in te dammen, is hier te vinden. De Commissie heeft haar algemene aanpak van de energiecrisis laatst uiteengezet in haar mededeling van 18 oktober 2022 over de “Noodsituatie op energiegebied — samen voorbereidingen treffen, aankopen doen en de EU beschermen”. Het is van cruciaal belang om gemeenschappelijke, gedeelde oplossingen op EU-niveau te zoeken en een lappendeken van nationale oplossingen die naargelang de begrotingsruimte van de lidstaten uiteenlopen, te vermijden. De Commissie zal de behoeften voor REPowerEU beoordelen en daarbij ook kijken naar investeringen om de transitie naar schone energie te versnellen en versnippering op de eengemaakte markt te voorkomen, rekening houdend met de absorptiecapaciteit van investeringen en voortbouwend op de lessen die zijn getrokken uit succesvolle mechanismen voor financiële solidariteit binnen de EU. Uitgaande van deze beoordeling van aanvullende financieringsbronnen voor REPowerEU kan de Commissie met verdere voorstellen komen om het concurrentievermogen van de Europese industrie en de energieonafhankelijkheid in de hele EU te waarborgen.

Een overzicht van de mogelijkheden om steun te krijgen voor extra kosten als gevolg van uitzonderlijk sterke stijgingen van de aardgas- en elektriciteitsprijzen, is hier te vinden.

Persbericht Europese Commissie 28 oktober 2022

Europese Commissie heeft deze week besloten het zogenaamde crisiskader aan te passen waarmee #visserij ondersteund kan worden tot € 300.000 per bedrijf. Waar blijft de steun voor de NL visserijsector? Tot op heden geen cent toegezegd #brandstofprijscrisis https://t.co/ih1bJfK1tH

— Durk W. van Tuinen (@DurkW) November 3, 2022