Dringende oproep voor noodhulp en toekomstperspectief visserij

Vanmiddag bracht Urker zangeres Geke van der Sloot ‘Het lied van de vissers’ ten gehore in het Tweede Kamergebouw. Bestuurders van vissers actieorganisatie EMK overhandigden aan Kamerleden een brandbrief vol zorgen en mogelijke oplossingen voor de kottersector in nood – en gingen vervolgens in gesprek met politici.

Hierbij de integrale versie van de brief:

Geachte mevrouw, mijnheer,

Nederlandse vissers zijn bezorgd om hun voortbestaan. Dit komt door een aantal factoren:

*Verlies aan visgronden: Door de komst van windparken, natuurgebieden en een uitsluitingsbeleid van kottervissers door derde landen zoals het Verenigd Koninkrijk (na BREXIT) en Noorwegen. Beide landen weren Europese vissers uit hun EEZ met nieuw milieubeleid.

*Onwerkbare wetgeving bedacht en opgelegd vanuit de EU. Denk aan aanlandplicht, biodiversiteitsstrategie (Green Deal) en de nog komende VN SDG-doelen. Het implementeren van de aanlandplicht, die onuitvoerbaar is gebleken, gaat met horten en stoten waardoor de toekomst van vissers nog onzekerder wordt.

*Verbod/verlies visserijmogelijkheden: Het EU-pulsverbod verplicht de Nederlandse visser om weer met ouderwets en conventioneel vistuig op tong te vissen. Hierdoor is het brandstofverbruik verdubbeld. Bijkomstig is dat de discussie rond bodemberoering weer wordt aangezwengeld door dezelfde ngo’s die dit pulsverbod tot stand hebben gebracht. Ca. 95 procent van de Nederlandse kottervloot hanteert bodemberoerend vistuig om demersale vissoorten te vangen die voor de Nederlandse vissers van belang zijn. Denk aan tong, schol, tarbot, griet, schar, langoustines en garnalen.

*Milieu- en klimaatwetgeving: Vissers ondervinden eveneens maatregelen omtrent stikstof en klimaat, alleen is nog onduidelijk of zij überhaupt een probleem vormen voor de natuur aan land die beschermd moet worden tegen stikstof. Toch moeten zij hun schepen in 2023 aanpassen om in de kustzone hun werk te kunnen blijven doen. Dit vergt verplichte investeringen van gemiddeld 100.000,- euro per vaartuig. Vissers hebben dit geld niet.

*Geen toekomstperspectief: Het Noordzeeakkoord is in 2021 aangenomen door de Tweede Kamer, maar helaas biedt dit akkoord te weinig toekomstperspectief voor de overblijvende vissers na de sanering. Ook voelt het bij veel vissers niet goed dat er groen licht is gegeven voor de industrialisatie van een uniek natuurgebied dat eeuwenoude paai- en leefgebieden van de doelsoorten aan vis huisvest en waarvan vissers voor hun bestaan afhankelijk zijn. Door de huidige versnelling van de klimaatdoelen en de daarbij behorende energietransitie op zee, worden vissers ernstig benadeeld. Ook worden de eerder gemaakte afspraken over de in het Noordzee akkoord omschreven hoeveelheid windturbines geschonden.

*Natuur en Natura-2000-gebieden: Een van de grootste uitdagingen waarmee de vissers te maken hebben, is het afsluiten van natuurgebieden voor alle vormen van visserij. Dat terwijl het voor de visserman niet eens duidelijk is wat er uiteindelijk beschermd of hersteld moet worden. De grootte en hoedanigheid van deze gebieden is ook nog niet bekend. Gezien de omvang van de huidige energietransitie op zee, kunnen vissers niet nog meer visgronden missen. Hun voorbestaan, en die van de gehele voedselvoorziening uit zee, komt in gevaar als deze plannen worden voortgezet.

Hoe nu verder en welke mogelijkheden zijn er om de visserijsector in nood te helpen?

Voor de korte termijn:

• Ga in gesprek met de noodlijdende vissers en laat zien dat u betrokken bent!
• Voor alle visserijbedrijven is directe exploitatie-ondersteuning nodig. Denk aan een ondersteuning in de brandstofkosten van 30 á 40 procent.
• Een bonus voor inkomstenderving in 2022 voor alle opvarenden van viskotters.
• Financiële ondersteuning voor visafslagen en visserijcoöperaties.
• Een sociaal vangnet voor de ex-opvarenden (maatschap-vissers) van gesaneerde viskotters, vooral voor de 55-plussers.
• Wijs de EU op de gevolgen van het puls verbod, dit veroorzaakte hoofdzakelijk de huidige financiële situatie in de kottervloot en de beëindiging van 50/70 visserijbedrijven.
• Een snelle en nette afwikkeling van de sanering voor de reeds aangemelde viskotters.

Op de lange termijn:

• Ga wederom in gesprek met de vissers en vraag hen vooral naar hun lange termijn oplossingen en stem uw beleid daarop af.
• Ondersteun het voorgestelde initiatief VIN (Visserij Innovatie Netwerk) RVO.
• Zorg dat er op korte termijn middelen beschikbaar worden gesteld voor innovatietrajecten en voor directe voorstellen voor onderzoek en verduurzaming van vistuigen. Stimuleer ook het optimaliseren van voorstuwingslijnen van het grotere segment kotters (2 a 3 miljoen per kotter)
• Zorg dat vissers de regie krijgen over de totale vloottransitie via het VIN.
• Zorg dat de toegezegde middelen van 444 miljoen euro door de minister van LNV ook daadwerkelijk terechtkomen bij de noodlijdende vissers.
• Herintroduceer de pulsvisserij, alle lichten staan bij de wetenschap namelijk op groen.
• Zorg dat vissers een onderdeel van de Nieuwe Blauwe Economie worden op de Noordzee en zorg dat zij een onderdeel van de oplossing worden (energietransitie op zee). Schuif ze simpelweg niet aan de kant.
• Geef vissers meer inspraak in Ruimtelijke Ordening op Zee (MSP).
• Gebruik het EU-rapport van Peter van Dalen als handleiding bij geschillen met vissers en MSP.
• Respecteer ten allen tijden het voorzorgbeginsel bij de bouw van offshore windparken.
• Organiseer een grootschalig onderzoek alleen gericht naar de gevolgen van offshore windparken op de pelagische en demersale vissoorten.
• Zorg voor een gelijk speelveld, geef vissers ook een meerjarige vergunning voor hun huidige activiteiten, een meerjarige license to produce.
• Zorg voor werkbare wetgeving en geef vissers de tijd om te innoveren. Het ontwikkelen van innovatief en selectief vistuig is niet gemakkelijk dus werk daarom juist met stimulansen i.p.v. met nieuwe wetgeving.

De gedachte dat vissers niets willen, is te kort door de bocht. Vissers werken al decennialang aan verduurzaming en milieuvraagstukken. Denk bijvoorbeeld aan selectieve vistuigen (puls) en ontsnappingspanelen of het verbeteren van overleving van bijvangsten en het vrijwillig opvissen en aan de wal brengen van liefst 500.000 kg zwerfvuil per jaar uit zee.

Het bewijs van een gezonde Noordzee is de goede staat van bijna alle commerciële visbestanden. Ook de algehele milieutoestand van de Noordzee zit in de lift. Wij hopen daarom dat nieuwe gebruikers met diezelfde voorzorg omgaan met dit unieke stuk natuur, zoals de vissers dit honderden jaren hebben gedaan.

Wij zijn niet pertinent tegen een energietransitie, maar de natuur mag niet het slachtoffer zijn van prestige. Alle Noordzeevissers zijn immers volledig afhankelijk van die natuur. Neem ons én de natuur serieus! Wij zijn te allen tijde bereid om de inhoud van bovenstaande brief in een persoonlijk gesprek nader toe te lichten.

Stichting Eendracht Maakt Kracht (EMK)  emkvissers@gmail.com

#Vissers bieden brandbrief aan en gingen vandaag in gesprek met Tweede Kamerleden | Complete visserij staat op omvallen | Dringende oproep voor noodhulp – zoals in buitenland – en aan toekomstperspectief voor de complete sector.

Waar wacht @minlnv op!?https://t.co/ONfel2K8Vn pic.twitter.com/AgYcOVdfr1

— EMK-vissers (@EMKvissers) October 11, 2022