Stikstofbeleid maakt primaire sector kapot

Waar zijn beleidsmakers in Den Haag toch mee bezig? Met deze vraag worstelde emeritus-hoogleraar mariene biologie Han Lindeboom nadat hij zich had verdiept in het stikstofbeleid. Lindeboom is geen onbekende in de visserij en neemt als wetenschapper geen blad voor de mond als blijkt dat er ergens iets niet klopt.

Door: Door Willem den Heijer

Kritisch als hij is, heeft hij ook weleens uitspraken gedaan waar de visserij zeker niet blij van werd. Zeker daar waar het de effecten van de boomkorvisserij op het bodemleven betreft. Maar nu komt Lindeboom met een visie op het beleid van de regering ten opzichte van de stikstofuitstoot. En aan dat stikstofbeleid van de regering mankeert nogal wat.

KRANKZINNIG

Boeren hebben met hun demonstraties al een paar keer van zich laten horen en inmiddels weten we allemaal ook hoe de actie van de UK-146 bij de Ketelbrug met absurd veel machtsvertoon van de politie is beëindigd. Boeren en vissers zijn de dupe van het krankzinnige stikstofbeleid van de regering waar niemand in staat is om uit te leggen hoe de vork nu daadwerkelijk in de steel zit. Er zitten te veel incompetente ministers in Den Haag die tijdens zittingen geen kans zien om kritische vragen te beantwoorden. Lindeboom valt bijkans verbaasd van zijn stoel bij zoveel onkunde.

NATURA 2000

De man die promoveerde op stikstofdepositie (neerslag) en dus als geen ander is ingevoerd in deze materie, heeft nog niet zo lang geleden in Visserijnieuws en in Trouw de stikstofzaak uitgelegd en aan de bel getrokken vanwege foutieve berekeningen. Nederland heeft ruim 160 Natura-2000 gebieden, waarvan 75 procent moet voldoen aan wettelijke stikstofnormen. Lindeboom beweert dat als zelfs alle veehouders uit Nederland verdwijnen, dat niet gaat lukken. Dus vraagt hij zich terecht af, waar Den Haag mee bezig is. Het stikstofbeleid gaat volgens Lindeboom uit van een waarde die gehaald moet worden. Maar hij stelt dat het beter is om uit te gaan van de natuur die al aanwezig is. ‘We kunnen beter naar de werkelijke situatie in het veld kijken en de natuur ter plekke verbeteren.’

FIETSTOCHTJE

‘Er is nog veel mooie natuur in Nederland’, stelt de bioloog, die op Texel woont. In een recent interview met het online FoodLog komt hij met voldoende argumenten om het beleid in twijfel te trekken. ‘Als je even zoekt, zijn de zeldzame stikstofmijdende planten nog op veel plaatsen te vinden, en verdringingssoorten vind je ook niet overal. Een voorbeeld: de minister voor stikstof en natuur, Christianne van der Wal, stond in het Brabantse natuurgebied De Kampina bij een met pijpenstrootjes overwoekerd heideveld. Ze stond te kijken naar ‘de grote schade’. Lindeboom is toen zelf naar die plek gegaan voor een fietstochtje om eens een kijkje te nemen. Een kilometer verderop vond hij een heideveld, waar duidelijk onderhoud was gepleegd, maar met weinig pijpenstrootjes. Van heidevelden met woekerende pijpenstrootjes weet hij op Texel trouwens al eeuwen hoe je dat aan moet pakken: schapen laten grazen.

ZONNEDAUW

Op Texel kan Lindeboom in de gebieden waar volgens de norm te veel stikstof neerslaat toch op diverse plaatsen het vleesetende plantje zonnedauw en kwetsbare orchideeën vinden. En als je goed oplet, zegt hij, zie je ook dat de zogenaamde overwoekerende stikstofminnende planten, zoals brandnetels, bramen en grassen, vaak op specifieke plaatsen groeien, namelijk op hotspots van stikstofdepositie zoals bosranden en houtwallen. Lindeboom wijst er met nadruk op dat het heel belangrijk is voor de beleidsmakers om veel beter op de details te letten.

BRANDNETELS

Nu kom ik ook regelmatig in de duinen ten noorden van Scheveningen en ben ik een verwoed plukker van ijzerrijke brandnetelbladeren (voor thee of soep), duindoornbessen, bramen en rozenbottels. Brandnetels zijn gek op stikstof, maar ik kom ze niet overal tegen, net als bramen. Van locatie tot locatie wisselt ook de kwaliteit van de brandnetelbladeren (van de grote brandnetel). Bij vennetjes zien de bladeren van de brandnetel er doorgaans beter uit. En dat geldt ook voor bramen. Als garnalenkotters verantwoordelijk zijn voor depositie van stikstof in de nabijgelegen Waddeneilandduinen, dan zouden na decennia die duinen dus overal vol moeten staan met bramen en brandnetels. Kortom, ik weet niet wat de regering bezielt om een stikstofprobleem te creëren, dat dus vooral op papier bestaat.

ENERGIETRANSITIE

Maar het zou zo maar kunnen dat daarmee de energietransitie door onze strot heen geduwd wordt. De ongeloofwaardige redenen (de planeet moeten we redden, de opwarming moeten we beteugelen, de zeespiegelstijging moeten we afstoppen, de extremiteiten in het weer moeten we zien terug te dringen) en dubieuze rekenmodellen ten spijt, de regering wil dat we allemaal zo snel mogelijk overstappen op groene energie. Niet geleidelijk, maar heel snel. En met dwang. We gaan nog wat beleven de komende jaren.

DUITSE BOER

Lindeboom maakt gehakt van het stikstofbeleid. Er zijn meerdere wetenschappers die gehakt maken van het Nederlandse stikstofbeleid. Want hoe kan het dat twee boeren die naast elkaar wonen en werken, dat de Duitse boer geen en de Nederlandse boer wel een stokstofprobleem heeft? Terwijl ze beide op vrijwel identieke wijze boeren, zoals recent in een krantenartikel duidelijk werd.

TATA STEEL EN SCHIPHOL

Kritische wetenschappers krijgen helaas weinig ruimte om hun stem te laten horen. Het is toch van de zotte dat de boeren in de Haarlemmermeer de schuld krijgen van stikstofdepositie terwijl Schiphol de grootste veroorzaker is. Alsof vliegtuigen geen stikstof uitstoten. Hetzelfde geldt voor Tata steel in Velsen. En zo zijn er talloze voorbeelden waaruit blijkt dat andere industrieën gevrijwaard blijven van kritiek terwijl boeren en vissers de schuld krijgen.

VOEDSELCRISIS

Vast staat wel dat de visie van politieke partijen als D’66, GroenLinks, Partij van de Dieren, Partij van de Arbeid en de VVD de primaire sector de das om doen. Maar ja, als burgers (vooral stedelingen) daar nog steeds op blijven stemmen, dan roepen we de ellende over onszelf af en koersen we vroeg of laat af op een voedselcrisis. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.

EMK Vissers via Facebook, klik hier.