Visserij is meer dan economisch gewin
3 min read
Bijna een maand geleden op dinsdag 13 juli in het AD: ‘Het idee bestaat dat bij vissers het economisch gewin bovenaan staat’. Interview met documentairemaakster Hiske Ridder. En ja, dat is geen woord gelogen.
Door Willem den Heijer
VISSERS EN BOEREN
We zitten in een samenleving die totaal geen affiniteit heeft met branches uit de primaire sector. Laat staan dat diezelfde samenleving enig idee heeft wat vissers en boeren doen om zorg te dragen voor hun vangst en productie. Hiske Ridder legt in het interview de vinger op de zere plek. Voor vissers en boeren is het geen nieuws. Zij beseffen al heel lang dat ze op moeten boksen tegen een maatschappelijke indruk die ver van de werkelijkheid staat.
ONHEIL
Deze situatie is vooral ontstaan nadat ngo’s verslaafd raakten aan het verspreiden van drama-verhalen over de zee, de visbestanden en de natuur. Daarbij geholpen door politieke partijen als de PvdD, Groen Links en D’66. En het verkondigen van onheil kwam de ngo’s wel goed uit, want daardoor bleef de geldstroom van donateurs in takt. Bovendien konden en kunnen de ngo’s nog steeds rekenen op steun van de Postcodeloterij. Een uiterst dubieuze organisatie. Om daar weerstand tegen te bieden, kost heel veel energie. En ondertussen zijn die drama-verhalen een eigen leven gaan leiden. Daardoor is de kloof tussen het vissersleven en het landleven enorm. Ridder merkt dan ook terecht op dat er een negatief groeiende kijk is op de visserij. Die kijk is bij vissers al heel lang bekend.
NEDERLANDS VISBUREAU
Binnen de visserij is er een pr-bureau ofwel het Nederlands Visbureau, bedoeld om de visconsumptie in Nederland te bevorderen. De sector zou zich serieus af kunnen vragen of het Visbureau (ik weet dat het vloeken in de kerk is) geen andere koers zou moeten varen. Dus met het accent op sectorpromotie waarin tevens veel aandacht voor de status van de visbestanden en de Noordzee in het algemeen. Ik ben van mening dat een scholrecept toch niet aanslaat bij mensen die volgepompt zijn met angstverhalen over de visbestanden. Als je al die artikelen in kranten en documentaires op TV mag geloven, dan balanceert de visstand in de Noordzee op het randje van de afgrond.
TRIEST
Overigens wel grappig of eigenlijk ook triest; Eind jaren negentig een artikel in het AD waarin gesteld wordt dat de Noordzee over vijfentwintig jaar leeggevist is vanwege overbevissing. Zo zijn er talloze artikelen uit die tijd die daarvoor waarschuwen. Zoals Hiske Ridder het ook aangeeft in het interview, ‘de Noordzee is de Atlantische Oceaan niet’.
FOUTE LESBOEKJES
Maar reeds in de jaren negentig begon het onheilstijdingen te regenen. En ja, dan kun je continu herhalen dat Noordzeevis lekker is, maar angst voor een ineenstorting van visbestanden zit er wel zo diep in dat de burger er niet in gelooft. Dat begint overigens al op de basisschool, waar kinderen in lesboekjes een overdosis aan haat voor eigen cultuur voorgeschoteld krijgen. De vooringenomenheid van het lesmateriaal druipt ervan af. Vrijwel niemand doet er iets aan. Ook niet de visserij-minnende politieke partijen, voor zover die er nog zijn.
EERGEVOEL
Om nog terug te komen bij dat economisch gewin. Daar is per slot van rekening niks mis mee. Maar Hiske Ridder wil in het interview de lezer duidelijk maken dat het uiteraard niet de enige drijfveer is van de visser. Visserij is veel meer dan economisch gewin. Het is nauw verbonden zijn met het beroep dat je uitoefent. Het is een cultuur die diep in de aderen zit. Eergevoel ook. Het beroep waar je voorvaderen zich al mee bezig hielden. Daar kunnen stadsmensen zich bar weinig bij voorstellen.
IN VLAMMEN OPGAAN
Er is geen enkele administratief medewerker die een band heeft met het pand waar hij of zij werkt. Als de zaak in vlammen opgaat, is dat jammer. Salaris draait door. Die bureautijgers zouden eens een half jaar van zondagnacht tot vrijdagmiddag in het kantoorpand moeten verblijven. Werken, eten en slapen. Scheelt veel gereis. En is waarschijnlijk ook nog eens erg duurzaam. Want dat is ook niet onbelangrijk.
