Vissers de dupe van nieuwe regels

Over vier weken is het zover: dan treedt voor de meeste Nederlandse vissers de aanlandplicht in werking. Voortaan moet alles wat gevangen wordt, ook de kleine visjes, aan wal worden gebracht. Vissers dreigen de dupe te worden.

Het aan land brengen van alles wat gevangen wordt, is nu verboden, maar wordt per 1 januari dus verplicht. Op deze ongekende ommezwaai in het Europese visserijbeleid is de Nederlandse overheid onvoldoende voorbereid. Het dreigt een valse start te worden met veel problemen voor de vissers.

Door: Peter van Dalen

De aanlandplicht is een controversieel onderdeel van het nieuwe Europese visserijbeleid. Er is totaal geen draagvlak voor binnen de sector. Vissers vinden het onnatuurlijk om jonge visjes mee te nemen in plaats van terug te gooien. Een fors deel van deze vissen blijft leven en kan zich voortplanten, de rest komt in de voedselkringloop terecht.

Daarbij komt dat deze meegenomen ‘bijvangsten’ niets opleveren, maar wel meetellen in de hoeveelheid die maximaal gevangen mag worden. Beloofd was de quota’s daarom te verhogen, maar hier is nog niets van terechtgekomen.

Door dit alles zal de opbrengst per schip flink dalen. In een sector waar veel familiebedrijven maar net het hoofd boven water kunnen houden, zullen faillissementen spoedig volgen als er niets verandert.

Naast deze duidelijke problemen, is er ook nog veel onduidelijk. Wie is er verantwoordelijk voor deze bijvangsten op de kade? De aanlandplicht gaat een forse extra stroom aan vis opleveren die gescheiden moet blijven van de vis die geschikt is voor menselijke consumptie.

Al deze extra handelingen (opslag, distributie en afzet) kosten een hoop geld, zonder dat er (afdoende) opbrengsten tegenover staan. De kosten voor de sector worden geraamd op 15 miljoen euro per jaar.

In Europa is afgesproken dat de lidstaten de opslag en afzet moeten faciliteren. De Nederlandse overheid gooit echter deze bal over de schutting naar de sector, maar die gooit de bal logischerwijs even hard terug.

Ook is het nog onduidelijk hoe er zal worden gehandhaafd. De overheid wil haar strategie niet prijsgeven. Maar door alle onduidelijkheden over deze nieuwe regels zullen veel vissers, waarschijnlijk zonder het te willen en te weten, fouten gaan maken.

Rol Frans Timmermans

Wat moet er gebeuren? Allereerst moet de Nederlandse overheid haar verantwoordelijkheid nemen voor het beleid waarmee is ingestemd. Dus niet de hete aardappel doorschuiven naar de sector. Daarnaast moet worden nagekomen wat beloofd is: een ophoging van de quota, passend bij de nieuwe regels.

Tot slot zou in de eerste jaren de focus bij de handhaving moeten liggen op uitleggen in plaats van beboeten. Deze aanpak zou ook onder de Europese collega’s moeten worden bepleit, want Nederlandse vissers komen overal.

Hier lijkt een mooie rol weggelegd voor Frans Timmermans, nota bene de eurocommissaris voor ‘betere regelgeving’. De Nederlandse visserijsector heeft zich de afgelopen jaren enorm ontwikkeld. Er is veel geïnvesteerd in duurzame schepen en innovatieve vistechnieken. De meeste visbestanden in de Noordzee staan er dan ook goed voor. Laten we zorgen dat niet alleen de vis, maar ook de visserman een toekomst heeft. Nu niets doen betekent een valse start van een omstreden maatregel.